De meeste ouders ‘doen toch hun best’, maar zijn ze daarmee klaar? Pikken we het als een spits meer aandacht voor de madeliefjes op het veld heeft dan voor het doel? Of als de kersverse secretaresse haar typmachine met hamertjes mee naar kantoor neemt omdat ze het zo nou eenmaal geleerd heeft vroeger? Gaat de leerkracht die dagelijks strafwerk geeft aan kleuters vrijuit? Waarschijnlijk niet. Als werknemer dien je je bij te scholen als je tekortschiet in je functie. En omdat de tendens een leven lang leren om bij te blijven is, schuift een beetje personeelsafdeling je bij het ondertekenen van je contract meteen een P.O.P. onder neus. Het Persoonlijk Ontwikkelings Plan. Want werkgevers willen graag medewerkers die zich blijven ontwikkelen. Een gezond bedrijf is immers in beweging en heeft werknemers nodig die kunnen meebewegen.
Ouders hoeven geen diploma’s te halen, ondertekenen geen contract en hebben al helemaal geen persoonlijk ontwikkelingsplan. Hoe zou het echter zijn om op die manier naar een gezin te kijken? Toen ik zwanger was kon ik me nauwelijks voorstellen hoe het zou zijn om ouder te worden. Geen idee hoe je je daarop kon voorbereiden want alle boeken gingen over de ontwikkeling van het kind en nergens wat dat van mij als ouder vergt. In POP-termen:
* Hoe ontwikkelt het gezin zich in de komende jaren?
* Welke competenties heeft de ouder nu?
* Welke competenties zijn nodig voor diens huidige functie?
* Hoe gaat die functie zich ontwikkelen?
* Welke competenties zijn nodig voor de toekomstige functie?
Een competentie is ‘een vermogen dat kennis, inzicht, attitude en vaardigheidsaspecten omvat om in concrete taaksituaties doelen te bereiken.’ Nuttig en noodzakelijk om daar zich op te krijgen als je aan een nieuwe functie begint. Om me heen zie ik hoe het sommigen niet goed lukt om hun oude wereld met de nieuwe werkelijkheid te verbinden. Het vergt moed om je eigen functioneren onder de loep te leggen maar het wordt minder bedreigend als je dat wat zakelijker benadert.
* Waar ben ik goed in?
* Wat doe ik graag?
* Gebruik ik dat in mijn huidige functie?
* Wat kan ik doen om mijn functie beter te vervullen?
* In welke richting wil ik me verder ontwikkelen?
* Wat zijn mijn ambities (wat wil ik over vijf of tien jaar bereikt hebben)?
* Wat wil ik daarvoor leren?
Kinderen groeien op en daarmee verandert de gezinsdynamiek en wordt er een beroep gedaan op andere competenties. Wie lekker in z’n vel zit, blij is met z’n huidige functioneren en geen grote hobbels tegenkomt, heeft geen behoefte aan een persoonlijk ontwikkelingsplan. Maar neem nou ouders
* die doelgericht aan hun ontwikkeling willen werken
* die het anders willen dan ze nu doen, maar nog niet precies weten hoe
* voor wie de huidige functie te zwaar of juist niet uitdagend genoeg is
* die vaak ziek zijn, of fysieke klachten hebben
Die zouden op zijn minst gebaat zijn bij een jaarlijks functioneringsgesprek. Een geringe investering die de eerste stap kan zijn naar ontwikkeling. Reflectie op je ouderschap biedt de mogelijkheid om het gevoel voor stuurmanskunst terug te krijgen. Zodat je
* de kans krijgt beter te worden in je vak
* de kans krijgt meer van je talenten te ontwikkelen
* binnen je vakgebied je kunt gaan specialiseren
* gevarieerder werk kunt gaan doen, doordat je breder inzetbaar wordt
* je functie-inhoud kunt verrijken
Werkgevers vinden het opzetten van persoonlijke ontwikkelingsplannen voor hun werknemers in eerste instantie vaak teveel gedoe. Vooral omdat het een proces is dat steeds doorgaat, je bent niet klaar met één keer samen om tafel gaan zitten. Zodra het POP echter serieus genomen wordt, het niet langer een intentie is maar een echte actie wordt, dan is men unaniem over de voordelen. Ik vertaal ze even naar de omgeving van het gezin:
* Je kunt zorgen dat de kennis en vaardigheden van ouders blijven aansluiten op de gezinsdoelen
* Je ouders zijn gemotiveerd, omdat ze hun eigen ambities kunnen verwezenlijken
* Je kunt gebruik maken van hun onvermoede talenten
* Je ouders zijn breder inzetbaar, zodat je flexibeler kunt opereren
* Minder externe kosten als meer mensen doorgroeien naar andere functies
* Het verzuim en het verloop worden kleiner, de arbeidssatisfactie groter
* Je kunt fysieke of psychische overbelasting makkelijker voorkomen
Blijft de vraag wie ‘Je’ is in het geval van ouders. Zijn de kinderen de werkgever, is dat de overheid, of zijn we allen ZZP-ers (zelfstandigen zonder personeel) die verantwoordelijk zijn voor hun eigen POP?
O dear, een POP.
Daar kwam ik voor het eerst mee in aanraking op mijn vorige werkplek.
Als een grote roze olifant groeide hij in de hoek van mijn kamer.
Toegegeven: het heeft me wel meer inzicht gegeven over wat ik verder wilde.
Mooi beeld, zo’n grote roze olifant die over je schouder meekijkt ;-)
Ah, jeetje, gelukkig daar ben je weer! Wat een gezonde manier om naar je ouderschapsvaardigheid te kijken! Kan ik een keertje langskomen? Er zitten bij mij nog wat gaten in de POP :-)
dag Solvejg, leuk dat je weer langskomt! Ik moest ‘even’ afstuderen en daarbij raakte het schrijven in het gedrang, vandaar. Binnenkort is http://www.metamama.nl online, kom maar kijken of er dan wat voor je te halen valt. Je bent van harte welkom (bijvoorbeeld in het najaar een cursus opvoedstijlen).
Ha, dat klinkt goed, ik volg je!!
Ha, daar ben je gelukkig weer. En meteen weer met een nadenker.
Mijn eerste reactie is dezelfde als die van Zusenzo: “O dear, een POP.” Op mijn werk heb ik al moeilijkheden met dat soort dingen. Niet zozeer omdat ik bang ben erover na te denken, maar meer dat het toch altijd anders loopt dan je van tevoren bedacht had. De praktijk van het leven heeft me vooral het belang van flexibiliteit bijgebracht, omdat dingen vrijwel altijd anders uitpakken dan je drie of vijf jaar geleden gedacht had. Het neemt niet weg, dat het toch nut heeft om erover na te denken. Stilstand en wachten op veranderingen om op in te spelen zijn niet de beste houding, ook dat heeft het leven me geleerd.
En je laatste alinea nog eens overpeinzend: ik voel me ZZP-er. Of eigenlijk meer een tweemans-VOF-je :-)