‘Kijk, dit is mijn oude school, of eigenlijk was dit juist het nieuwe gebouw. In de derde klas kwamen de jongens erbij op onze meisjesschool.’ Mijn dochters kijken me ongelovig aan, “zat jij op een school met alléén maar meisjes?” Op de volgende bladzijde springen we in de tijd en vier ik mijn tiende verjaardag op een camping in Drenthe. ‘Oh ja, die verschrikkelijke vakantie, de enige keer dat we eerder terug naar huis gegaan zijn. En dat alleen omdat er geen water in de buurt was..’ Elke foto roept herinneringen op aan sferen, anekdotes, verhalen die mij verteld zijn en samen met mijn kinderen blader ik in grote stappen door mijn kinderjaren heen. Wat is dat een mooie laagdrempelige manier om het verleden te ontsluiten. Ik neem me voor spoedig weer eens het familiealbum bij te werken.
Groep 3 heeft een toneelstuk ingestudeerd. De afgelopen weken is er noeste arbeid verricht want iedereen mocht alle rollen spelen en pas vorige week is de definitieve verdeling vastgesteld. Een hele klus lijkt me dat voor de juf om een stuk te vinden voor 28 kinderen en iedereen tevreden te stellen met zijn rol. Maar het is gelukt. Thuis vertelt Rosa enthousiast over het doorpassen van de kleding met de toneelmoeders. Ze mag de bliksem zijn en ze is apetrots op haar mooie kostuum. ‘Jullie komen toch ook kijken hè?’ Natuurlijk komen wij opdraven, dat hoort erbij. Op die doordeweekse dinsdagmiddag om half zes ’s middags schuiven we en masse de aula binnen. Verheugd zie ik dat bijna alle vaders ook aanwezig zijn, wat een warme betrokkenheid. Vervolgens verbaas ik me over de vele opa’s en oma’s die meegekomen zijn, ik bedoel, het is maar de afronding van een taalproject. Het is heus de afscheidsmusical nog niet. Maar het wordt nog gekker. Want we zitten amper, het zaallicht gaat uit, de spotlights aan en dan op een of ander geheim teken staat de halve zaal op en trekt zijn camera tevoorschijn. Flitslicht verblindt de kinderen op het toneel, snorrende videocamera’s overstemmen de zachte stemmetjes van de onwennige acteurs. Gemor in het publiek als de ene vader de andere oma een por met zijn elleboog geeft om vanuit een betere positie zijn jongste telg in het vizier te krijgen. Straks thuis gezellig met zijn allen rond de monitor om de voorstellig terug te kijken. Terug te kijken? Voor het eerst te bekijken bedoel je, maar dan op een klein scherm, vanaf grote afstand en met een beetje pech net niet scherp. En hoe hou je vol dat je kind de sterren van de hemel heeft gespeeld als het zichzelf ziet stuntelen op de genadeloze beeldbuis?
Ik zet mijn oogkleppen op en concentreer me op de jonge spelers. Ik geniet van de saamhorige klas die eendrachtig een heus toneelstuk over het voetlicht brengt. Het ziet er prachtig uit, wat ben ik trots op ze en wat leeft de bliksem zich goed in… Ik leef mee bij elke hapering, voel hoe de ondraaglijke spanning op het podium afneemt bij iedere succesvolle scène, zie hoe de kinderen elkaar helpen met de choreografie. Als het is afgelopen krijgen ze van mij een oprecht applaus. Thuisgekomen belt oma om te vragen hoe was. Of ik even een foto mail. Heb ik die niet? Was ik mijn toestel vergeten dan? Niet meegenomen?! Hoezo maak je een plaatje in je hoofd? De toon van oma is verontwaardigd en vol onbegrip. Even vraag ik me af of ik echt zo’n ontaarde moeder ben, niet van deze aarde misschien?
Ik schiet zeven jaar terug in de tijd. De eerste dag dat Rosa bij ons was waren we zo vervuld van al dat nieuwe, we dronken ons gulzig alle indrukken in. Het was die zomer van ’99 dat de hittegolven zich aaneenregen culminerend in een lange indian summer die duurde tot eind oktober. Dampend lagen we gedrieën op het grote bed. Te kijken naar dat nieuwe mensje dat met grote ogen terugkeek naar bij wie ze terecht gekomen was. *Flits* Weg magisch moment, bedankt oma. Maar ze begreep het niet, dat was toch leuk, voor later?
Jawel, ik hou van foto’s voor later, maar meer nog hou ik van de momenten van nu. Momenten die verhalen voor later kunnen worden, al dan niet gemystificeerd, met plaatjes die zijn vastgelegd in de ziel.
Er bestaat al jaren een toneelstukjesfabriek voor de basisscholen – misschien nog steeds gevestigd in Alkmaar. Geen juf hoeft nog iets zelf te bedenken, alleen maar het aanbod uit te pluizen op wat ze denkt dat het best past bij de ouders van haar kinderen.
Weer een zorg minder.
Langs deze ingang is het juniorsongfestival voor de brugklassers dus een eitje.
Ben ook wel een fotografeerder. Maar wel bescheiden. maak alleen foto als men het goed vind.
Toch kan een foto, 30 of veertig jaar later het gevoel van toen weer terug brengen.
groet Luuk.
dag NN, dat gat in de markt is vast al ondekt, daar kan ik me alles bij voorstellen. Ben ik erg ouderwets als het mij vooral om de intentie gaat en minder om het resultaat?
dag Luke, nou en of dat ben ik ook niet met je oneens. Mijn pleidooi gaat misschien eerder over minder dan over geen foto’s. Eén foto van vroeger kan een luikje openen waar de herinneringen als vanzelf uitstromen, toch? Door elke stap vast te leggen is er minder ruimte voor imaginatie en wat is het leven nu zonder illusies?
Minder foto’s, gelukkig nog iemand die dat vindt. Wat ik zelf ook jammer vindt, is dat de digitale camera zoveel geluid maakt. Even ongemerkt een foto van je spelende kinders maken is er bijna niet meer bij. Wat heb ik al veel mooie momenten gemist op die manier. Juist die momenten had ik dan wel willen hebben, zoals mijn jongste die voor de uitgang van de tuin zat, met zijn arm om een skippybal heen en zijn bolletje erop gelegd. Hij hoorde de biepbiep van de camera en het zoemen – weg moment :-(